اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یک سندروم (مجموعه علائم باعلل مختلف یا نامشخص) روانی سایکوتیک می باشد که علت دقیق آن هنوز ناشناخته است. این بیماری بدنبال اختلال در مغز (ساختمانی و عملکردی) ایجاد شده و باعث اختلال در شناخت ˓ ادراک ˓ تفکر ˓ خلق ˓ رفتار فرد می گردد. اسکیزوفرنی یک اختلال مزمن است. شیوع این اختلال در تمام طول عمر حدود 1 درصد است.

(تقریبا از هر صد نفر در جامعه یک نفر در طول عمر خود دچار اسکیزوفرنی می شود) شیوع تقریبا برابر بین مردان و زنان دارد ولی شروع ان در مردان معمولا در سنین پائینترنسبت به زنان رخ می دهد پیش آگهی بدتری هم دارد. بیشترین بروز(شروع علائم بیماری) در سن 35-15 سالگی و در 50 درصد موارد شروع علائم قبل از 25 سالگی است. آغاز علائم قبل از 10 سالگی و پس از 45 سالگی ناشایع است. این اختلال در قشر اجتماعی با وضعیت اقتصادی - اجتماعی پائینتر شیوع بیشتری دارد.(البته مشخص نیست که این موضوع علت است یا معلول)

کاهش امید به زندگی در بیماران اسکیزوفرنی دیده می شود و از علل مرگ زوددتر از معمول آنها می توان به حوادث و سوانح ˓خودکشی ˓افزایش دیابت و سندروم متابولیک بدنبال درمان دارویی اشاره کرد.تشخیص این اختلال بر اساس توصیف بیمار و اطرافیان + مشاهدات بالینگر است.

حداقل 5-2 علامت از : توهم ˓هذیان ˓تکلم آشفته ˓رفتار آشفته به همراه علائم منفی ( مثل بی ارادگی و عاطفه سطحی) و علائم ذکر شده حداقل بمدت 1 ماه وجود داشته باشند. البته اسکیزوفرنی به همین علائم محدود نمی شود و همانطور که قبلا ذکر شد اختلال در زمینه های مختلف وجود دارد از جمله:

1- اختلال در تفکر (محتوا و شکل)

2- اختلال در عاطفه (سطحی یا کند شده /نامتناسب /بی ثبات)

3- اختلال در ادراک (هالوسیناسیون)

4-اختلال در اراده (Volition)(دوگانگی / نداشتن انگیزه)

5-اختلال در احساس خود (اختلال در هویت / اختلال در مرزهای ایگو / ناتوانی در افتراق واقعیات درونی از بیرونی)

6-اختلال در عملکرد (بین فردی و ...)

7-اختلال در شناخت (Concreatness/ بی توجهی / اختلال در پردازش)

8- اختلال در سایکوموتور (شکلک در اوردن و اژیتاسیون و کاتاتونی و...)

9- این بیماران معمولا نسبت به علائم و بیماری خود بینش وآگاهی ندارند.

جالب اینکه هیچ علامت پاتوگنومیک برای تشخیص این اختلال وجود ندارد (هیچ علامتی به تنهایی معادل با این تشخیص نیست) . البته بیماریهای دیگری هم هستند که می توانند علائم تا حدودی مشابه علائم اسکیزوفرنی ایجاد کنند مثلاختلالات طبی (مسمومیت/ عفونی/ نورولوژیک) ˓اسکیزوفرنیفرم ˓اسکیزوافکتیو˓اختلال سایکوتیک کوتاه مدت˓اختلالات خلقی˓اختلالات شخصیت˓اختلال هذیانی˓اختلالات فراگیر رشد (اوتیسم)˓عقب ماندگی ذهنی

سیر اسکیزوفرنی بطور معمول دارای سه مرحله کلی : پیش درآمد - فعال - باقیمانده است.

• اضطراب و وحشت و افسردگی و گوشه گیری در مرحله پیش درآمد (پرودرومال) دیده می شوند.(البته در مراحل دیگر هم ممکن است)

• توهم و هذیان و تفکر اشفته علائم برجسته در مرحله فعال هستند.

• گاهی افسردگی بعداز سایکوز در مرحله باقیمانده مشاهده می شود.

• بیماری معمولا در طول زمان باعث افت عملکرد و تواناییهای فرد (بخصوص طی چند سال اول) می شود.

عواملی که وجود آنها در بیماران احتمال بروز خشونت (حین ابتلا به این اختلال) را بیشتر می کنند عبارتند از :

1- سابقه قبلی خشونت

2- هذیان گزند و آسیب

3- وجود نقصهای نورولوژیک

اسکیزو فرنی بر اساس علائم غالب در بیمار به انواع زیر دسته بندی می شود : (که پیش آگهی آنها هم متفاوت است)

1- پارانوئید

2- دیس ارگانیز یا هبفرنیا (Hebephrnia)

3- کاتاتونیک

4- نامتمایز (mix)

5- باقیمانده (residual)

اساس درمان این بیماران درمان دارویی (بخصوص هنگام شدت علائم) به همراه حمایت اجتماعی (درمانهای سایکوسوشیال) است.(گاهی اسفاده از روشهای درمانی دیگر مثل ECT) اولین مساله برای درمان این بیماران بررسی از نظر نیاز به بستری است (تشخیصی˓خطر آسیب به خود˓خطر آسیب به دیگران˓عدم پاسخ به درمان سرپایی˓ضعف در مراقبت از خود˓نداشتن سیستم حمایتی مناسب) معمولا اگربعد از بهبود یا کاهش علائم برای یکسال وضعیت بیمار ثابت بماند می توان دوز دارو را کاهش داد (ماهانه 20-10 درصد) و پیگیری نمود.آموزش خانواده در مورد بیماری و نوع برخورد با این بیماران نیز اهمیت دارد.

بدنبال درمان :

• حدود یک سوم بیماران به زندگی طبیعی (در جامعه) هدایت می شوند.

• حدود یک سوم بیماران علائم استمرار دارد اما می توانند در جامعه فعالیت کنند.

• حدود یک سوم بیماران اختلال شدید عملکرد و بستری مکرر (10 درصد از این گروه نیاز به نگهداری طولانی)

احتمال عود علائم عرض 2 سال در 40 درصد بیمارانی که درمان می کنند و احتمال عود در 80 درصد بیمارانی که بدون درمان هستد وجود دارد.از عواملی که باعث افزایش احتمال عود وتشدید علائم میگرددابراز هیجان اضافی و مخرب (رفتار بیش از حد